In mei kwamen weer mooie boeken op mijn pad, waaronder een heel aantal in het genre “boeken over boeken”. De jeugdverzen van Van Eeden vond ik uiteindelijk niet interessant genoeg (en het exemplaar kent van binnen nogal wat defecten), waardoor ik dat weer weggedaan heb.

Van boven naar beneden

Bonnet, Jacques, Een boekenkast vol geesten. Vertaald uit het Frans door Eveline van Hemert, Mouria, Amsterdam, 2009. 1e druk – Paperback, 143p.

Greene, Graham, Het eind van de relatie. Vertaald uit het Engels door Peter Verstegen, Athenaeum – Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2021. 1e druk – Gebonden, 189p. – [Perpetua]. – Nawoord Jamal Ouariachi.

Troelstra, Anne S. (red.), Van Spitsbergen naar Suriname. Nederlandse natuurhistorische reisverhalen. Atlas, Amsterdam / Antwerpen, 2008. 1e druk – Paperback, 478p.

Pettegree, Andrew; Weduwen, Arthur der, De boekhandel van de wereld. Drukkers, boekverkopers en lezers in de Gouden Eeuw. Vertaald uit het Engels door Frits van der Waa, Atlas Contact, Amsterdam / Antwerpen, 2019. 1e druk – Gebonden, 608p.

Coppens, Thera, Suzanne en Edouard Manet. De liefde van een Hollandse pianiste en een Parijse schilder. Meulenhoff, Amsterdam, 2014. 2e druk – Gebonden, 366p.

Korsten, F.W., Lessen in literatuur. Vantilt, Nijmegen, 2009. 3e druk – Paperback, 336p.

[anonymus], Boekhandels in beeld. Nederlandse Boekverkopersbond, Bilthoven, 2007. 1e druk – Gebonden, 147p.

Vanuit de lezer gezien heeft een boek drie belangrijke momenten: de datum waarop het boek in de winkels verschijnt, de datum waarop hij het koopt of zich anderszins “eigen” maakt, en de datum waarop hij het uitgelezen heeft. Tussen die momenten kunnen soms vele jaren zitten. In onderstaand overzicht staan vooral boeken die niet in 2021 zijn verschenen, maar die in afgelopen jaar wel belangrijk voor mij waren, ongeveer gelijkelijk verdeeld over 8 genres of aandachtsgebieden. Mijn persoonlijke top 30 van 2021!

Over het bezitten en kopen van boeken bestaan veel misverstanden. Zo hoor je iemand wel eens verzuchten: “Ik mag geen boeken meer kopen.” Ik denk dan meteen: van wie dan niet? Van zichzelf natuurlijk (of een nare partner die het niet begrijpt), alsof schaamtegevoel de drijfveer is. Natuurlijk: boeken kun je ook lenen bij een uitleenbibliotheek, of lezen als e-book. Dat neemt minder ruimte in, maar boeken worden daarmee ook minder tastbaar, in de letterlijke zin. Ze trekken minder je aandacht. Tijd om enkele misverstanden uit de weg te ruimen.

Alleen gelezen exemplaren in de kast

Misverstand 1: In de kast mogen alleen gelezen exemplaren staan.

Waarom eigenlijk? Dat is toch saai? Je legt toch ook niet je wijnkelder vol met lege flessen? Een wand vol boeken is toch geen pocherige demonstratie van wat je allemaal gelezen hebt? Voor mij is die grote collectie vooral een werk- en leesbibliotheek: alles wat ik denk nodig te hebben fijn bij de hand en bereikbaar op het moment dat ik het wil lezen of dat ik iets erin wil opzoeken.

Daarnaast zijn sommige boeken hopeloos verouderd of anderszins onleesbaar, maar zijn ze wel met veel liefde tot een kunstwerk gemaakt. Of herinneren ze aan je kinderjaren, of zijn ze eigendom geweest van een dierbare of een beroemde persoon. Er zijn vele redenen om aan een boek gehecht te zijn.

In het tijdschrift Boekenpost wordt een oproep gedaan aan lezers om te beschrijven hoe ze omgaan met hun boekenbezit. De hoeveelheid boeken die je aanschaft groeit maar door en door. Dat geldt ook voor mij. Ik weet ook dat er nog grotere verzamelaars zijn, gekeken naar aantallen. Daar is het mij nooit om te doen geweest, maar het probleem van ruimte en overzicht speelt altijd en overal. Daarom geef ik graag gehoor aan de oproep van boekenpost. Misschien ook leerzaam voor anderen, misschien alleen amusant. Beste lezers van dit blog, doe mee!

Hoe houd ik mijn persoonlijke bibliotheek op orde?

Een van de uitdagingen van de bibliofiel (en van de verzamelaar in het algemeen), groter nog dan financiële ruimte, is fysieke ruimte – opslagcapaciteit. Ook als je een grote ruimte tot je beschikking hebt, stuit je uiteindelijk op de begrenzing.

Het zijn merkwaardige tijden, maar een mens mag niet ontevreden wezen als er nog voldoende te lezen en te sneupen valt. Wat ten opzichte van voorgaande jaren duidelijk veranderd is: noodgedwongen meer online kopen, omdat je door de Coronacrisis op minder plekken komt (en er minder boekenmarkten waren dit jaar) en creatiever zijn bij het zoeken. Dat is voor iemand die nog steeds het liefste ter plekke tegen een boek aanloopt even wennen.

Van Schendel

Tegenover de schrijver Arthur van Schendel voel ik enige ambivalentie. Zijn als "neo-romantisch" bekend staande werken vind ik soms erg vaag en zweverig; dat soort ouderwetsche hooggestemdheid zijn we niet meer gewend. Zijn "Hollandse" romans daarentegen, zoals De waterman, zijn schitterend om te lezen. 

Onderstaande titels, die ik online vond, behoren wel een beetje tot het eerstgenoemde genre, maar hun fraaie bandjes kon ik niet weerstaan. Daarmee passen ze mooi in de kleine collectie waarvan ik eerder delen kocht.

Augustus is qua nieuw verworven boeken beduidend een mindere maand dan juli, maar dat is onvermijdelijk, alleen al om financiële redenen. Toch heb ik weer een aantal interessante boeken gevonden die goed passen in de Bibliotheca Habetsiana.

Begin augustus liep ik eindelijk weer eens in een kringloopwinkel tegen een paar heel aardige vondsten aan, waaronder de vuistdikke biografie van Hugo Grotius door Henk Nellen.

Hooimaand was een vruchtbare maand. Corona en de daarbij behorende risico’s en maatregelen weerhielden ons, met pijn in het hart, om naar Italië te gaan. We vierden vakantie in eigen kot en ondernamen enkele daguitstapjes naar o.a. Utrecht, Den Haag, Nijmegen en Roermond. Natuurlijk bezocht ik ter plaatse altijd een of meer boekhandels, waarbij het geduld van mijn medereizigers grondig op de proef werd gesteld.

Daarnaast deed ik in juli af en toe een gelukkige greep via de online kanalen om enkele minder goed vindbare titels te vinden uit de niet te versmaden reeksen Ambo-Klassiek en Baskerville. Al met al ligt er een heel stapeltje voor ons.

Elke verzamelaar loopt er wel eens tegen aan: de kasten zijn vol, en nu? Waar laten we toch al die boeken? Ik heb al heel verschillende oplossingen toegepast: van het wegdoen van boeken tot en met nog meer kasten kopen, maar elk van deze methodes heeft ook weer zijn beperkingen. Je kunt nog kasten, kastjes, rekken en vitrines in het midden zetten, maar niet iedereen heeft daarvoor de ruimte of een partner die dat tolereert.

In de loop der jaren wordt men creatiever: de boeken zodanig ordenen dat er meer planken in een kast passen. Sinds 2014 maak ik gebruik van een flexibel systeem van stellingen. Toen ik daarmee begon had elke kast 7 planken vol boeken. Bij de literaire romans kun je de planken vaak dichter op elkaar laten aansluiten: met een beetje passen en meten ben ik voor een deel van de kasten uiteindelijk uitgekomen op 9 lagen, met boeken die een ongeveer gelijke hoogte hebben, zoals hieronder zichtbaar is.

Jarig zijn in tijden van Corona. Het ouder worden kan ik niet betreuren, het enige alternatief namelijk is jong te sterven. Ondanks alle beperkingen van het moment, viert men bescheiden zijn verjaardag.

Gelukkig woon ik samen met een aantal dierbaren, die ook nog eens weten wat goed voor mij is. (“Alweer boeken, pa? Weet je niks anders?”). Onderstaand stapeltje was toch niet te versmaden.