De Bibliotheca Habetsiana is de particuliere boekencollectie van mij, Danny Habets. In de eerste plaats vormt het mijn persoonlijke lees- en werkbibliotheek, met boeken die ik graag lees, heb gelezen en veel dat ik nog wil gaan lezen. In de loop der jaren zijn we enkele keren verhuisd (zie de aflopende tijdlijn hieronder), wat door de gestage groei van de boekencollectie afgelopen jaren steeds een stevige operatie betekende. Anno 2024 omvat de collectie ca. 7000 boeken.
De boeken die ik mee naar huis sjouw, interesseren mij in de eerste plaats om inhoudelijke redenen. De collectie bestaat dan ook hoofdzakelijk uit literatuur, geschiedenis, filosofie en taalkunde.
Daarnaast hou ik van het “bijzondere” boek: mooi vormgegeven en/of oud en/of zeldzaam. Als ik de keuze heb, schaf ik van een gewenste titel liever een mooie gebonden editie aan dan een in grote oplagen gedrukte pocket, liever een oude druk dan een moderne, liever een zeldzame uitgave dan een algemeen gangbare, en liever typografisch of qua illustraties verzorgd dan met een dichtbedrukte bladspiegel op slecht papier. Het oog wil ook wat.
Over de grens: 2022 – heden
De boeken zijn verdeeld over 4 ruimten in huis. De kernbibliotheek bevindt zich op de eerste etage; het is een fraaie en sfeervolle ruimte geworden, met balkon.
Taal- en letterkunde
Een andere belangrijk deel van de boeken staat in het “kantoortje” op de begane grond. Het gaat hier om woordenboeken en de taal- en letterkundige studies.
Een klein deel met voornamelijk pockets bevindt zich in een klein doorgangskamertje op de eerste etage.
Als laatste toevoeging is er ook weer een boekenwand in de woonkamer gekomen, speciaal voor de boeken over geschiedenis. Dat schiep weer (tijdelijk!) lucht op de andere afdelingen.
Hieronder kun je meer lezen over de geschiedenis van de Bibliotheca Habetsiana.
Maastricht, St. Pieter 2021-2022
De charmante indeling van het huis, met kleine (wél hoge) kamers en woonkamers en suite, bracht wel een uitdaging met zich mee: niet meer één grote ruimte, niet meer die lange rechte muren, maar nissen, scheeflopende muren en ongelijke (deels houten) vloeren. Geen souterrain maar ouderwets vochtige kelder. Dat werd dus passen en meten door het gehele huis (en kastdelen bijkopen). De boeken werden uiteindelijk verdeeld over 3 ruimtes op de begane grond (voorkamer, achterkamer en serre), een nis in de overloop op de eerste etage en nog een laag kastje op een zolderkamertje. Kortom: een huis vol boeken.
Voorkamer: proza en oudere drukken
Achterkamer: de kern
De belangrijkste ruimte is de achterkamer, waar aan de noordelijke wand de series met klassiekers (zoals de Russische Bibliotheek, Ambo Klassiek, Baskerville Serie en de Grote Bellettrie Serie), verzamelde werken van geliefde auteurs (Multatuli, Couperus) en de wat mooiere uitgaven bij elkaar staan. Het lijkt alsof ik op kleur sorteer, maar dat komt louter doordat veel reeksen nu eenmaal een bepaalde eenheid in de vormgeving hebben.
Geschiedenis en literatuur
Aan de zuidelijke wand, de enige plek waar we echt een aantal kasten aan elkaar kunnen schakelen (de rest van het huis heeft veel nissen en uitsteeksels), staan vijf kasten met achtereenvolgens geschiedenis (2, op periode), vertaalde literatuur (2, op alfabet) en poëzie (1, op alfabet). De systematiek (periodes of alfabet) worden wel doorbroken door boeken in groter formaat: die staan bij elkaar, anders wordt de beschikbare ruimte suboptimaal gebruikt.
De extra hoge plafonds bieden de mogelijkheid om de hoogte in te gaan, en zo hebben we met enig maatwerk het aantal boekenplanken per kast kunnen verhogen van 7 tot 10.
Serre: taal- en letterkunde
Helemaal achteraan in het huis is nog een serre, waarin de thuiswerkplek gevestigd is. Rijk aan licht is het goed voor de mens, maar iets minder voor de boeken (gevaar van verkleuring). De mooie en speciale uitgaven zet ik hier zo min mogelijk.
Bijna alle “secundaire” literatuur of letterkunde (d.w.z. de boeken over: boeken, schrijvers, stromingen etc.) staat in de serre, aan de zuidwand: eerst de algemene naslagwerken, theoretische werken, literatuurgeschiedenissen, dan studies per periode en stroming (b.v. de Tachtigers) of aspect (literaire tijdschriften), en dan – in de rechterkast de monografieën over schrijvers en hun werk (min of meer alfabetisch). De linker kast aan de zuidwand bevat de taalkundige studies en nog een restje filosofie.
Maastricht-West 2014-2021
In dit huis hebben we misschien wel de mooiste, in elk geval de grootste bibliotheek gehad, gemeten naar strekkende meters in één ruimte.
Het nadeel van de lage huizenprijzen in 2013-2014 zette zich om een in voordeel bij aankoop en dus vonden wij, aan de rand van Maastricht in de wijk Daalhof, een huis (twee onder één kap) waarin zowel ons grote gezin als mijn uitdijende boekencollectie ruim onderdak vonden. De sleutel tot dit laatste was een souterrain van ruim 9,50 x 4,50 x 2,50 (lxbxh) met lange en rechte muren, ideaal voor een doorlopend wandsysteem opgebouwd uit flexibele delen, waardoor je het aantal lagen boven elkaar kunt aanpassen aan de hoogte van boeken en kamer.
De aanvankelijk wat onbestemde ruimte wisten we met wat ingrepen (stuc en een kleurtje op de muren, panelen tegen het plafond, een laminaatvloer op de grond en wat gezellige meubeltjes) om te zetten in een waar boekenparadijs.
Montfort 1999-2013
Bijna 14 jaar hebben wij gewoond in het dorp Montfort in Midden-Limburg, ten zuiden van Roermond. Feitelijk werd hier de basis gelegd voor de huidige Bibliotheca Habetsiana. Natuurlijk had ik eerder al een kleine leesbibliotheek, maar nu had het verzamelen meer structurele vormen aangenomen.
Aanvankelijk stonden alle boeken in de woonkamer, in de loop der jaren hebben we de lange woonkamer in tweeën gesplitst en ontstond een echte bibliotheekkamer, met daarin plaats voor alle boeken en ook een collectie platen (LP’s).
