Het liefst lees je literatuur in de oorspronkelijke taal, zeker als het om een mooie taal gaat als het Portugees. Een enkele keer probeer ik dat ook, maar mijn Portugees is maar heel beperkt, dus het leent zich vooral voor kortere teksten, zoals gedichten. Het helpt wel als je een andere Romaanse taal zoals het Italiaans redelijk kunt lezen. (Spreken en verstaan is overigens een heel andere tak van sport, maar dat terzijde.)

Zou ik een hele roman in het Portugees willen lezen, dan zou ik voortdurend een woordenboek moeten raadplegen, nog afgezien van de finesses die je mist. Gelukkig zijn er enkele goede vertalers van Portugese (en Braziliaanse) literatuur, zoals August Willemsen en Harrie Lemmens. Ik was dus wel nieuwsgierig naar wat ik nu zelf precies heb staan aan vertaalde Portugese literatuur. Hieronder een dwarsdoorsnede uit de Bibliotheca Habetsiana: proza en poëzie vertaald uit het Portugees.

Het is eigenlijk maar een klein plankje vol, als je het achter elkaar zet, slechts 27 boeken (waarvan er bovendien één een vertaling in het Italiaans is). Meer dan de helft van de vertalingen in het Nederlands is van Harrie Lemmens, die een aantal interessante, mij voorheen onbekende, schrijvers voor het Nederlandse taalgebied heeft ontsloten, waaronder António Lobo Antunes, J. Rentes de Carvalho, José Saramago, João Ubaldo Ribeiro en natuurlijk de grote roman van Fernando Pessoa.

De lijst

Baron van Teive [pseud. van Fernando Pessoa], De stoïcijn. Het enige manuscript van de baron van Teive – de onmogelijkheid om superieure kunst te maken. Vertaald uit het Portugees door August Willemsen, De Arbeiderspers, Amsterdam / Antwerpen, 2000. 1e druk – paperback, 92p. – [Pessoa-bibliotheek].

Camões, Luís de, De Lusiaden. Vertaald uit het Portugees door Arie Pos, L.J. Veen, Amsterdam / Antwerpen, 2012. 1e druk – gebonden, 383p. – Voorzien van noten en nawoord door de vertaler.

Costa, Padre Manuel da, De kunst van het stelen. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, Athenaeum – Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2012. 1e druk – gebonden, 324p.

Drummond de Andrade, Carlos, De liefde, natuurlijk. Gedichten. Vertaald uit het Portugees door August Willemsen, De Arbeiderspers, Amsterdam / Antwerpen, 2012. 11e druk – paperback, 125p.

Guimarães Rosa, João, Diepe wildernis: de wegen. Roman. Vertaald uit het Portugees door August Willemsen, Meulenhoff, Amsterdam, 1993. 1e druk – paperback, 573p. – [Meulenhoff Editie; 1316].

Lobo Antunes, António, Als een brandend huis. Roman. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, Ambo / Anthos, Amsterdam, 2014. 1e druk – gebonden, 341p.

Lobo Antunes, António, De glans en pracht van Portugal. Roman. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, Anthos, Amsterdam, 2007. 2e druk – gebonden, 463p.

Lobo Antunes, António, Het handboek van de inquisiteurs. Roman. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, Anthos, Amsterdam, 2007. 3e druk – gebonden, 378p.

Lobo Antunes, António, Preek tot de krokodillen. Roman. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, Anthos, Amsterdam, 2007. 2e druk – gebonden, 354p.

Lobo Antunes, António, Reis naar het einde. Roman. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, Ambo / Anthos, Amsterdam, 2016. 1e druk – gebonden, 285p.

Pedro, João Ricardo, Jouw gezicht zal het laatste zijn. Roman. Vertaald uit het Portugees door Kitty Pouwels, Signatuur, Utrecht, 2013. 1e druk – gebonden, 182p.

Pessoa, Fernando, Poesie scelte [Portoghese-italiano]. A cura di Luigi Panarese, prefazione di Marzio Breda. Vertaald uit het Portugees door Luigi Panarese, Passigli, Firenze-Antella, 2006. gebonden, 366p. – [Passigli Poesia].

Pessoa, Fernando [onder pseudoniem: Bernardo Soares], Boek der rusteloosheid. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, De Arbeiderspers, Amsterdam / Antwerpen, 2016. 14e druk – paperback, 612p. – [Privé-Domein; 283].

Ramos, Graciliano, Kinderjaren. Vertaald uit het Portugees door August Willemsen, De Arbeiderspers, Amsterdam, 2007. 1e druk – paperback, 271p. – [Privé-Domein; 265].

Rentes de Carvalho, J., Laurentiustranen. Roman. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, De Arbeiderspers, Amsterdam, 1990. 2e druk – paperback, 157p. – [Grote ABC; 720].

Ribeiro, João Ubaldo, Braziliaanse monologen [Sergeant Getúlio – Het huis van de gelukkige boeddha’s – Bericht uit de vuurtoren. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, De Bezige Bij, Amsterdam, 2007. 2e druk – paperback, 575p.

Ribeiro, João Ubaldo, Brazilië, Brazilië. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, Diogenes (Anthos), Baarn, 1995. 3e druk – paperback, 535p.

Ribeiro, João Ubaldo, De ongelukkige en grootmoedige liefde van Benedita. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, De Bezige Bij, Amsterdam, 2005. 1e druk – paperback, 125p.
Dit boek heb ik in 2010 al een keer uitgebreid besproken.

Ribeiro, João Ubaldo, Het huis van de gelukkige boeddha’s. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, De Bezige Bij, Amsterdam, 2001. 1e druk – paperback, 160p.

Saramago, José, De man in duplo. Roma. Vertaald uit het Portugees door Maartje de Kort, J.M. Meulenhoff, Amsterdam, 2003. 1e druk – paperback, 303p. – [Meulenhoff Editie; 2053].

Saramago, José, Het Beleg van Lissabon. Roman. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, De Arbeiderspers, Amsterdam / Antwerpen, 1996. 1e druk – paperback, 278p.

Saramago, José, Het jaar van de dood van Ricardo Reis. Roman. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, Meulenhoff, Amsterdam, 1999. 1e druk – paperback, 414p. – [Meulenhoff Editie; 1775].

Saramago, José, Het schijnbestaan. Roman. Vertaald uit het Portugees door Maartje de Kort, Meulenhoff, Amsterdam, 2001. 1e druk – paperback, 349p. – [Meulenhoff Editie; 1183].

Saramago, José, Het stenen vlot. Roman. Vertaald uit het Portugees door Maartje de Kort, Meulenhoff, Amsterdam, z.j.. 1e druk – paperback, 334p. – [Meulenhoff Editie; 1945].

Saramago, José, Het verzuim van de dood. Roman. Vertaald uit het Portugees door Maartje de Kort, J.M. Meulenhoff, Amsterdam, 2006. 1e druk – gebonden, 222p.

Saramago, José, Stad der blinden. Roman. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, J.M. Meulenhoff, Amsterdam, 2009. 22e druk – paperback, 329p.

Tavares, Miguel Sousa, Evenaar. Roman. Vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens, Anthos, Amsterdam, 2007. 4e druk – paperback, 431p.