Een van de leukere boekjes waar ik onlangs op stuitte is een wel heel vrij bewerking van de bekende toneelstukken van William Shakespeare. De flaptekst vermeldt, niet zonder ironie:
“A new dimension, that of density, is added to Shakespearian scholarship by Nicolas Bentley’s analysis of Shakespeare’s plots. […] In fact, it is surprising that he has been able to follow the plays at all”
Het is dan ook een humoristisch bedoeld boekje met een zeer beknopte en eigenzinnige weergave van de inhoud van die toneelstukken.
Een van de aardigheden aan het boekje zijn ook de illustraties, waarvan een aantal in zeer frisse kleuren, die door het cartooneske karakter het grappige element onderstrepen.
Hieronder een aantal van deze illustraties. Het boek is uit 1972 en houdt zich nog niet aan de politiek correcte weergave van mensen: Othello is zo stereotiep weergegeven, dat menige zwarte piet erbij verbleekt. (Othello werd overigens meestal door een blanke man gespeeld, wat gezien de huidige discussie over “black face” de betreffende afbeelding nog pikanter maakt.)
Land in zicht! Thomas More, Sándor Márai én een prachtig geïllustreerde “samenvattende hervertelling” van Shakespeare’s toneelstukken. Mijn dag kan niet stuk.
Emile Zola, Het dierlijke in de mens. Vertaald uit het Frans door Fr. Schregel-Onstein, Kruseman, Den Haag, 1973. gebonden, 279p.
Dit is een wat oudere vertaling van La bête humaine, uit de Rougon-Macquart serie van Emile Zola. Bijzonder mooi is het stofomslag, dat doet denken aan populaire lectuur (jeugdboek of wat men tegenwoordig het 'spannende' boek noemt).
Ik had van Vroman al een bundeling Gedichten 1946-1984, en ik begreep al snel dat deze bundel uit 2011 daar niet in zou staan. Daar wilde ik meer van weten, hoewel ik nog niet veel gedichten van Vroman had gelezen, maar deze bundel was weer te uitnodigend om te laten liggen.
Normaliter ben ik niet zo’n liefhebber van “praterige” gedichten. Parlando-poëzie ontaardt nogal eens tot overdreven “gewoondoenerij”, het doe-maar-normaal van de dichtkunst, met als reden dat dat al bijzonder genoeg zou zijn. Gelukkig is bij Vroman de nuchtere toon bedrieglijk, er gebeuren wel degelijk bijzondere dingen, zowel in het verhaal als de taal van het gedicht:
Het eten heeft minstens twee kanten, wat wij er ook mee doen. Ik kauw op gekookte planten alsof ik ze innerlijk zoen. (p.14)
De sonnetten van August von Platen zijn op aangename wijze klassiek: soepel, elegant, waardoor elke regel een statement in zich bergt dat op een bepaalde manier als “onweerlegbaar” kan gelden. In de vertaling van Paul Claes blijft dat gevoelen grotendeels overeind – en voor de rijmwoorden is het prettig dat Duits en Nederlands relatief verwant zijn.
Je kunt er lang over discussiëren wat de juiste tekstrichting op de rug van een boek is. Allereerst, en dat zie je bij dikkere (vooral ook oudere) boeken nog wel eens: horizontaal – gezien vanuit het perspectief dat een boek rechtop staat. Een beetje zichzelf respecterende bibliotheek heeft alle – of althans zoveel mogelijk – boeken rechtop staan.
Als de titel verticaal op de rug is geprint, dan zijn er twee mogelijkheden: van boven naar beneden (kortweg BoBe) of van beneden naar boven (BeBo). Nederlandstalige en Engelstalige werken volgen bijna altijd BoBe, Fransen bijna altijd BeBo.
D'haen, Christine, De Beker van Djamsjied. Gedichten. Em. Querido, Amsterdam / Antwerpen, 2011. 1e druk - paperback, 50p.
Galilei, Galileo, Dialoog over de twee voornaamste wereldsystemen. Vertaald uit het Italiaans door Hans van den Berg, Athenaeum - Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2012. 1e druk - paperback, 675p.
Hertmans, Stefan, De bekeerlinge. De Bezige Bij, Amsterdam, 2016. 2e druk - gebonden, 317p.
Nooteboom, Cees, Een ochtend in Bahia. De Bezige Bij, Amsterdam, 1968. 1e druk - paperback, 148p. - [LRP; 282].
Platen, August von, Venetiaanse sonnetten. Vertaald uit het Duits door Paul Claes, Plantage/G&S, Leiden, 1992. 1e druk - paperback, 85p. - [Visum; 8]. - Tweetalige uitgave.
Pye, Michael, Aan de rand van de wereld. Hoe de Noordzee ons vormde. Vertaald uit het Engels door Arthur de Smet, Pom Ruiter, Frits van der Waa, De Bezige Bij, Antwerpen, 2014. 4e druk - gebonden, 430p.
Vasalis, M., Vergezichten en gezichten. G.A. van Oorschot, Amsterdam, 1984. paperback, 64p.
Zondagmorgen heb ik dus wederom een doel. Bijkomend voordeel is dat het veel rustiger is (om 10:00 zijn er slechts enkele die hards aanwezig) en dat het stof van de drukte gisteren wat is gaan liggen, waardoor weer andere boeken zichtbaar worden. Misschien niet de topstukken, maar toch allemaal dingen die ik graag wil hebben.
Ik kom natuurlijk voor dat deel uit de letterenbibliotheek – al heeft mijn vrouw al van tevoren in de gaten dat dat maar een excuus is voor een tweede rooftocht.
Het excuus
Janssens, Jozef (red.), Ridderverhalen uit de Middeleeuwen. Elsevier, 1979, 1e druk. – (Bibliotheek der Nederlandse Letteren; 1).
Ik heb het ontbrekende deel al snel gevonden. Nu verder op jacht naar nog onbekende prooien!
Van en over Vestdijk
De delen uit de Verzamelde Romans van Vestdijk die er liggen, zijn toch te sleets, vlekkerig en verkleurd, dus die laat ik na enig wikken en wegen liggen. Kwaliteit staat voorop, niet kwantiteit. Wel neem ik onderstaande boeken van en over Vestdijk mee.
Vestdijk, S., Gestalten tegenover mij: Persoonlijke herinneringen. De Bezige Bij, 1975, 3e druk. – BB Cargo
Vestdijk, Simon, Astrologie en wetenschap: Een onderzoek naar de betrouwbaarheid der astrologie. Meulenhoff, 1977, 2e druk. – Meulenhoff Editie; 476
Boer, Peter de, Vestdijks palet: De rol van de beeldende kunst in de romans van S. Vestdijk. Martin Ros – De Herenpers / De Bezige Bij, 1988, e druk. – (Vestdijkbibliotheek).
Kralt, P., De toverbron: S. Vestdijk en de geschiedenis. Martin Ros – De Herenpers / De Bezige Bij, 1988, 1e druk. – (Vestdijkbibliotheek).
Schouten, Rob, Iets verhevens en onuitsprekelijks: Muzikale motieven in het werk van S. Vestdijk. Martin Ros – De Herenpers / De Bezige Bij, 1988, 1e druk. – (Vestdijkbibliotheek).
Gregoor, Nol, Simon Vestdijk en Lahringen: De biografische achtergronden van de Anton Wachter-romans. Reflex, 1982, 4e druk.
Nederlandse & vertaalde literatuur
Hermans, Willem Frederik, Ik draag geen helm met vederbos. De Bezige Bij, 1979, 1e druk. – BBLiterair
Reve, Gerard, De avonden: Een winterverhaal. De Bezige Bij, 1991, 40e druk. – BBLiterair. De bekende uitgave als blauwe paperback uit de jaren 1980-1991, een bijna identiek exemplaar als dat ik al sinds mijn schooltijd had. Daarvan knakte enkele jaren geleden bij herlezing van deze klassieker onverhoeds de rug, tot mijn groot verdriet.
Weil, Jirí, Mendelssohn op het dak: Roman. Cossee, 2012, 1e druk. – Cossee Century.
Grevelingen, H. van, Verzameld werk. G.A. van Oorschot, 1998, 1e druk. Het werk van Van Grevelingen ken ik niet, maar het zou – aldus de flaptekst – een jong overleden en ten onrechte vergeten schrijver zijn. Ik laat me verrassen – voor € 2,00 kan ik me geen buil vallen aan dit nog perfecte exemplaar van de mooie, typische Van Oorschot dundrukuitgave (stijl: Russische Bibliotheek, etc.).
Roth, Joseph, Radetzkymarsch: Roman. Deutscher Taschenbuch Verlag, 2004, 18e druk. – DTV; 12477
Poëzie
Vasalis, M., De oude kustlijn: Nagelaten gedichten. G.A. van Oorschot, 2002, 1e druk. Bij lezing vallen me deze gedichten overigens wat tegen – ze zijn te zeer in “gemakkelijke” gelegenheids- en troostverzen blijven hangen.
Nog meer cultuur
Meer, Frits van der, Uit het oude Europa: Twintig herinneringen. Ambo, 1991, 1e druk. – (Bronnen van de Europese cultuur; 6). Een bundeling van enkele van zijn belangwekkende teksten, in een reeks die ik ook nagenoeg compleet heb.
Erasmus, Desiderius, De lof der Zotheid. Wereld-Bibliotheek, z.j., 14e druk. Ook van Erasmus kan ik nooit genoeg krijgen, dus elke vertaling is er een die ik wil hebben, en zeker als deze zo’n fraai bandontwerp heeft van Alb. Hahn jr.
De rest van de zondagmiddag en de avonden erna zit ik te spinnen in mijn leesstoel.
Als er één lokaal evenement is waar ik altijd erg naar uitkijk, dan is het wel de jaarlijkse boekenbeurs van de stichting Boeken voor Mensen in samenwerking met de Rotary Club Maastricht-Oost tijdens het eerste weekend van november, in het schoolgebouw van ROC Leeuwenborg.
De boeken zijn in de loop van het jaar ingeleverd door en opgehaald bij particulieren en een enkele keer een instelling. Wekelijks ordenen vrijwilligers van de stichting de boeken naar hoofdcategorie. Gezien de omvang van naar schatting 50.000 boeken is dat een hele prestatie. De prijzen liggen doorgaans tussen de 1 en 10 euro, afhankelijk van genre, staat van het boek en de verwachte verkoopbaarheid.
Ik was dus weer vroeg paraat op zaterdagmorgen. Hoewel ik het gedrang (hier overigens een stuk beschaafder dan bij een gemiddelde rommelmarkt) in het begin wilde mijden, was ik toch ongeveer 10 minuten te vroeg. De usual suspects die je vaker bij boekenmarkten tegenkomt staan natuurlijk vooraan.
Naar de eeuwige jachtvelden betekent doorgaans dat men verdwijnt uit dit leven, en in zekere zin is dat ook zo als je je verliest in een boek. Of liever: in een hele stapel boeken. Ik associeer jachtvelden ook met de plaatsen die ik afstruin op zoek naar nieuw te ontdekken boeken: boekhandels, markten, kringloopwinkels. En vandaag was het weer raak, onverwacht raak.
Ik was dus weer op een van mijn vertrouwde adresjes en ik had al weken bot gevangen aldaar, althans niets van blijvende waarde gevonden, niets dat riep: “Neem mij mee!” Zo begon ook deze jacht. Eigenlijk kwam ik na een half uur pas goed los, na een wat slappe warming up. Wat ik daar vond?
